مسئله بقاء؛ تحلیلی پیرامون آشوب واعتراض شهریور1401
*شهاب الدین حائری شیرازی

پرسش: ناآرامی اخیر با ناآرامی های گذشته از جهاتی متفاوت است. 

۱. فقر مطلقی که در اثر کلان سیاستهای خارجی و تحریمها بر مردم ونه مسئولان، تحمیل شده موجب عصبانیت گسترده و درمانده شدن طیف وسیعی از مردم و پدیدار شدن لشکر بی انتهایی گردیده که چیزی برای از دست دادن ندارند.
نیروی انتظامی که مامور مقابله با ناارامی است فرزند و برادر و پسرخاله خود را مقابل خود می بیند.

۲. از بُعد اعتقادی،حقوقهای نجومی، تبعیضها و بی عدالتی ها و اختلاسها، قداستی برای حکومت باقی نگذاشته که بتواند فرد را مجاب کند که در برابر خواهر و برادر خود از قوه قهریه استفاده کند.

۳. به عکس ناارامی های 78 و88 که رویارویی سیاسی یک جناح سیاسی با حاکمیت بود این بار رویارویی مردم و حاکمیت، بیشتر ماهیت اجتماعی و اقتصادی دارد که قریب به اتفاق مردم با آن درگیرند.

۴. اختلاس های هزاران میلیاردی نو به نو، حاکمیت را با بحران مشروعیت و ناتوانی در اداره مثبت و بهینه جامعه مواجه کرده، طرفداران نظام از خود می پرسند؛ ثمره دفاع از یک نظام ناکارامد چیست؟!

۵. مردمسالاری برای رساندن افراد توانمند به بالای هرم قدرت است نتیجه چندین انتخابات، با دخالت حداکثری شورای نگهبان و حضور حداقلی مردم، به قدرت رسیدن افرادی ضعیف در مسئولیتهای اجرایی و تقنینی است که نه تجربه حل مسئله دارند نه اغلب هوش و شجاعت کافی،لذا حل مسئله با این مسئولان ضعیف وپرحاشیه که عموما ثناگوی قدرت اند ومنفعل، دشوار است.

نکته آخر ناامیدی از اصلاح است. حاکمیت چنان با مردم سخن می گوید که گویی در فضای متفاوتی زندگی وتنفس می کند،طیف وسیعی از مردم نه زبان ونه اهداف و نه نظام ارزشی مشترکی با مسئولان ندارند و یکدیگر را نمی فهمند این امر به ناتوانی در گفتگو وحل مسئله انجامیده و حرکت اعتراضی را به سرعت به سمت آشوب وانقلاب می برد.

نسل دهه 70 و80 و90 مشارکت جو در این اعتراضها، اغلب باورهای اعتقادی متفاوتی دارد این نسل پر انرژی در فضایی رشد یافته که باورهای مذهبی بشدت آسیب دیده و نگاهی بدبینانه به انقلاب ونظام و دین بر جامعه حاکم شده است.
عملکرد پرتناقض حکومت منسوب به دین و روحانیت، موجب فروپاشی اعتقادی بسیاری از نوجوانان وجوانان شده و امروز آنها را به مصاف حکومتی که عاجز از درکشان است آورده.

ادامه وضع فعلی به کم و کمتر شدن هیمنه حکومت خواهد انجامید چرا که جمهوری اسلامی نتوانست خود را به روز رسانی کند و درک صحیحی از جامعه امروز ایران داشته باشد اما توانست همه را علیه خود با سیاستهای کلان فقر زا متحد نماید.
جمهوری اسلامی برای بقاء نیازمند بازنگری اساسی در اهداف و کیفیت حکمرانی مبتنی بر درک صحیح از جامعه امروز است.
ما بایست بجای تمرکز بر نابودی این و آن بر آبادانی مملکت متمرکز شویم.

 

### مسئله بقاء؛ تحلیلی پیرامون آشوب واعتراض شهریور1401
*شهاب الدین حائری شیرازی